Ashtanga Yoga Crete
Καθώς υπάρχουν πολλοί τρόποι να εξερευνήσει κανείς τον ήχο, εστιάζουμε στην Dhrupad — την αρχαιότερη μορφή της γιογκα του ηχου, Nāda Yoga — χρησιμοποιώντας έγχορδα μουσικά όργανα όπως το Σιτάρ, η Ρούντρα Βίνα, το Σουρμπαχάρ και το Τανπούρα.
Προσφέρονται συνεδρίες διαλογιστικής μουσικής, καθώς και εισαγωγικά σεμινάρια και εργαστήρια.
Μουσική και Γιόγκα
Η μουσική έχει βαθιά επίδραση στην ύπαρξή μας — κάτι που έχει αναγνωριστεί από τις αρχές της ανθρωπότητας.
Όπως χρησιμοποιούμε την πρακτική στην άσανα για να καθαρίσουμε, να ξεμπλοκάρουμε και να αποτοξινώσουμε το σώμα, έτσι στρεφόμαστε και στη μουσική για να θρέψουμε τα πιο λεπτά επίπεδα της ύπαρξής μας.
Μέσα από την άσανα καλλιεργούμε τη σωματική ευεξία. Μία εκλεπτυσμένη πρακτική φέρνει ισορροπία και αρμονία μέσα μας, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τη φύση όταν βρίσκεται σε ρυθμό και σε συντονισμό.
Για να νιώσουμε ειρήνη και χαρά, συχνά αναζητούμε την ποιότητα της ακρόασης του ήχου.
Από τη στιγμή της γέννησής μας, σε κάθε περίοδο και φάση της ζωής, ακόμη και στη στιγμή που αφήνουμε το σώμα, η μουσική μάς συνοδεύει — σαν ένας αόρατος φίλος που αγγίζει την ψυχή.
Η επίδραση του ήχου σε συνδυασμό με τον ρυθμό είναι μία ξεχωριστή και ευεργετική προσέγγιση, που συνυπάρχει με κάθε στάδιο της ζωής μας.
Ενώ η άσανα καθαρίζει και αποτοξινώνει το σώμα σε ένα απτό και άμεσα αισθητό επίπεδο, η μουσική δρα με έναν πιο λεπτοφυή και πνευματικό τρόπο.
Μια παλιά ιστορία λέει πως όταν ο Θεός ζήτησε από την ψυχή να εισέλθει στο ανθρώπινο σώμα, εκείνη αρνήθηκε λόγω των περιορισμών του σώματος.
Τότε ο Θεός πρόσταξε τους Αγγέλους να τραγουδήσουν. Η ψυχή, εκστασιασμένη από τη μουσική και τον χορό, μπήκε στο σώμα.
Από τότε, κάθε φορά που η ψυχή ακούει μουσική, ακόμη και για λίγα δευτερόλεπτα, θυμάται εκείνη την ελευθερία — ένα ταξίδι πέρα από τα στενά όρια του ανθρώπινου σώματος.
Η γιόγκα του ήχου μέσα απο την Ινδική Κλασική Μουσική
Η ινδική κλασική μουσική είναι πλούσια σε λυρισμό και ευαισθησία, αφυπνίζοντας μια βαθιά εσωτερική σιωπή στον ακροατή.
Συχνά δημιουργεί στιγμές γαλήνης και ενδοσκόπησης, απλώς μέσα από την ακρόαση.
Παρόλο που η εσωστρεφής της ομορφιά θα μπορούσε να την κατατάξει ως μουσική για ψυχαγωγία, στην πραγματικότητα λειτουργεί περισσότερο σαν ένα είδος θεραπείας — ένα διαλογιστικό ταξίδι μέσα από τον ήχο.
Για τον εξοικειωμένο ακροατή, η εμπειρία είναι βαθιά.
Όμως ακόμη και όσοι δεν έχουν έρθει ποτέ σε επαφή με αυτό το είδος μουσικής μπορούν να το απολαύσουν και να ωφεληθούν από τις θεραπευτικές του ποιότητες.
Ακόμη και κατά το κούρδισμα του μουσικού οργάνου, η ατμόσφαιρα αρχίζει να μεταμορφώνεται — τα πρόσωπα των ακροατών φωτίζονται, σαν μια ζωγραφιά που δημιουργείται εκείνη τη στιγμή.
Μέσα από τη φυσική ροή του ήχου, ο ακροατής μπορεί να νιώσει ένα αίσθημα ευτυχίας.
Η ένταση, ο ρυθμός και η μελωδία επηρεάζουν απαλά τη βαθύτερη εσωτερική μας φύση.
Παρατηρώντας αυτό το φαινόμενο, ο ήχος φαίνεται να κινείται σε αρμονία με την αναπνοή σε όλο το σώμα, δημιουργώντας σταδιακά την αίσθηση της εσωτερικής δόνησης.
Η μουσική μάς προσκαλεί να βιώσουμε την ομορφιά της ζωής — στο εδώ και τώρα — σε κάθε στιγμή της ύπαρξής μας.
Ράγκα – Η Ψυχή της Ινδικής Κλασικής Μουσικής
Η ινδική κλασική μουσική, μέσα από την προσέγγιση του Ράγκα, μπορεί να αγγίξει βαθιά την ψυχή και να προσφέρει πλούσια θεραπευτικά οφέλη.
Η λέξη Ράγκα, σανσκριτικός όρος, σημαίνει «εκείνο που χρωματίζει τον νου και την ψυχή».
Μέσα από τη χρήση συγκεκριμένων φθόγγων με ιδιαίτερο τρόπο και έμφαση σε ορισμένους από αυτούς, νιώθει κανείς σαν να χρωματίζεται ένας εσωτερικός πίνακας ή να αγγίζεται απαλά η ψυχή.
Η προέλευση της Ράγκα χάνεται στην αρχαία Ινδία. Λέγεται πως ο Σίβα, ο μεγάλος γιόγκι, την ασκούσε μέσα στη φύση.
Κάθε Ράγκα συνδέεται με συγκεκριμένες ώρες της ημέρας — πρωί, απόγευμα, βράδυ ή νύχτα —
ή και με εποχές, όπως η άνοιξη, το καλοκαίρι ή ο χειμώνας.
Βλέπουμε ότι στη φύση ενός μουσικού που είναι και γιόγκι, κάποιου που έχει αναπτύξει σίντις (πνευματικές δυνάμεις), υπάρχει η ικανότητα να επηρεάζει και να θεραπεύει μέσω του ήχου.
Ιστορικά, αυτή η μουσική καλλιεργήθηκε από ασκητές που ζούσαν μέσα στη φύση, σε πλήρη συντονισμό με τους ρυθμούς της, και εξερευνούσαν το Ράγκα όχι μόνο ως τέχνη αλλά και ως μονοπάτι.
Η παράδοση της Ράγκα αντανακλά μια έντονη πνευματική προσέγγιση μέσα από τον ήχο.
Αν και σήμερα μπορούμε να τη βρούμε σε αίθουσες συναυλιών, η ουσιαστική της θέση παραμένει σε οικείες συναντήσεις — σε μικρά δωμάτια που ονομάζονται μπαϊτάκ στην Ινδία — και που θυμίζουν κύκλο διαλογισμού παρά παράσταση.
Η Ινδική Κλασική Μουσική και τα Όργανά της
Η ινδική κλασική μουσική είναι μια παράδοση που βασίζεται κυρίως στη φωνητική έκφραση.
Εκφράζεται επίσης υπέροχα μέσω μουσικών οργάνων που συχνά μιμούνται τη φωνή — κυρίως έγχορδα ή πνευστά.
Το Σιτάρ είναι ένα από τα πιο δημοφιλή όργανα της Βόρειας Ινδίας,
αναφερόμενο σε κείμενα που χρονολογούνται γύρω στον 13ο αιώνα.
Το Σουρμπαχάρ, που μερικές φορές αποκαλείται «ήχος της άνοιξης», μοιάζει με το Σιτάρ αλλά είναι μεγαλύτερο σε μέγεθος και παράγει βαθύτερο και μπάσο ήχο.
Και τα δύο όργανα προέρχονται από τη Ρούντρα Βίνα, που θεωρείται ο πρόγονός τους.
Η κατασκευή της Ρούντρα Βίνα λέγεται πως είναι εφεύρεση του Θεού Σίβα.
Η παράδοση λέει ότι ενώ ο Σίβα βρισκόταν στο δάσος, την κατασκεύασε για να εξερευνήσει τις πιο λεπτές αποχρώσεις (σρούτις) του ήχου.
Εμπνευσμένος από τα στήθη της συζύγου του, Παρβάτι, χρησιμοποίησε δύο μεγάλες κολοκύθες ως αντηχεία,
και έφτιαξε τα τάστα από τα βραχιόλια της Παρβάτι.
Χρησιμοποίησε ακόμη και μία τρίχα από καθένα από τους επτά Ρίσις (αγίους) για τις χορδές του οργάνου.
Ένα ακόμα σημαντικό όργανο είναι το Τανπούρα, που κρατά τον κύριο ισοκράτημα, υποστηρίζοντας τα μελωδικά όργανα.
Το Μουσικό μου Ταξίδι
Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, η μουσική ήταν πάντα ένας καλός φίλος.
Παρόλο που οι εμπειρίες και τα γούστα μου άλλαζαν με τον καιρό, κάθε φορά που ο κατάλληλος ήχος άγγιζε το σωστό σημείο της ψυχής μου, ένιωθα θεραπεία.
Πάντα αγαπούσα τη μουσική, αλλά το ενδιαφέρον μου να τη μάθω ξεκίνησε γύρω στα 25.
Το 1995, είχα την τύχη να παρακολουθήσω μια συναυλία ινδικής κλασικής μουσικής στη Θεσσαλονίκη.
Ένιωσα σαν να βρισκόμουν σε ναό, όπου οι προσευχές γίνονταν μέσα από τον καθαρό ήχο — χωρίς λόγια.
Τον επόμενο χρόνο ταξίδεψα στην Ινδία και επέστρεψα με ένα Σιτάρ.
Μετά από λίγα βασικά μαθήματα, κατάλαβα ότι αν ήθελα να το μάθω σωστά, έπρεπε να πάω στην πηγή του, στην Ινδία.
Το 1998 ταξίδεψα στη Βαρανάσι, στη βόρεια Ινδία, κατόπιν σύστασης να γνωρίσω έναν συγκεκριμένο δάσκαλο Σιτάρ.
Με έκπληξη διαπίστωσα ότι ήταν ο ίδιος μουσικός που είχα δει στη σκηνή πριν δύο χρόνια στη Θεσσαλονίκη.
Τα επόμενα 12 χρόνια περνούσα περίπου μισό χρόνο στη Βαρανάσι, μελετώντας με τον Ραμπίντρα Ναράγιαν Γκοσβάμι — πρώτα το Σιτάρ και αργότερα το Σουρμπαχάρ, ένα όργανο μπάσο παρόμοιο με το Σιτάρ.
Η μουσική ήταν ο κύριος λόγος που ήμουν εκεί, αλλά η Βαρανάσι είχε να προσφέρει πολλά περισσότερα: γιόγκα, φιλοσοφία, Βεδική αστρολογία.
Θέλω να τονίσω ότι ο τρόπος και η προσέγγιση αυτής της μουσικής, όπως την έζησα, ήταν πνευματική πορεία.
Αυτή η προσέγγιση ήταν κάτι που δεν είχα γνωρίσει πριν και με ενέπνευσε να αφιερώσω ένα κομμάτι της ζωής μου σε αυτήν.
Φυσικά, δεν υπάρχει τέλος σε αυτό το μονοπάτι, απλώς θα έλεγα πως εκείνα τα χρόνια φυτεύτηκαν μέσα μου οι σπόροι της μουσικής, που μεγαλώνουν με τον καιρό.
Είμαι βαθιά ευγνώμων στον δάσκαλό μου για πολλούς λόγους, και σίγουρα αν δεν ήταν εκείνος, ίσως να μην συνέχιζα να μελετώ αυτό το είδος μουσικής.
Χρειάστηκε χρόνος, εξάσκηση και επιμονή για να πετύχω τα βασικά — κούρδισμα, ρυθμό και άνετη στάση.
Λέγεται ότι χρειάζονται τουλάχιστον 10 χρόνια για να απολαύσεις την πρακτική σου, 20 για να απολαύσουν οι ακροατές το παίξιμό σου, 40 για να ευχαριστηθεί ο δάσκαλος σου τη μουσική σου, και μια ολόκληρη ζωή για να την απολαύσει ο Θεός.
Ποτέ δεν προσέγγισα αυτή τη μουσική ως “ινδική”, με την έννοια ότι ανήκει μόνο σε όσους προέρχονται από την Ινδία.
Για μένα, είναι ένας δρόμος μέσα από τον ήχο για να δω βαθιά μέσα μου, όπου μπορώ να δω ένα άπειρο σύμπαν.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στην Ινδία, γνώρισα πολλούς ενδιαφέροντες γιόγκι-μουσικούς και παρακολούθησα πολλές συναυλίες.
Το 2008 περίπου απέκτησα ένα ακόμα ιδιαίτερο μουσικό όργανο, τη Ρούντρα Βίνα.
Σύντομα ταξίδεψα στο Γκουρουκούλ (χώρος μελέτης μουσικής) της οικογένειας Ντάγκαρ.
Εκεί πέρασα χρόνο με τον Φαριντουδίν Ντάγκαρ, έναν από τους τελευταίους Ούστατ — δασκάλους με βαθιά γνώση της μουσικής —
και μελέτησα τη Ρούντρα Βίνα με τον Μπαχαουντίν Ντάγκαρ, κάτι που επηρέασε πολύ την προσέγγισή μου στη μουσική.
Ένας ακόμα σημαντικός μουσικός που με επηρέασε βαθιά είναι ο Πούσπρατζ Κόστι από το Μουμπάι.
Οι παραπάνω μουσικοί είχαν τη βαθύτερη επιρροή σε μένα, αλλά έχω γνωρίσει και άλλους πολλούς και έχω ακούσει τη μουσική τους.
Δύο μουσικοί που με επηρέασαν σημαντικά μέσω των ηχογραφήσεών τους, παρόλο που δεν τους γνώρισα ποτέ, είναι ο Νίκχιλ Μπανέρτζι και ο Ζια Μοχιουδίν Ντάγκαρ.
Δεν βλέπω όρια σε αυτό το μονοπάτι. Απολαμβάνω την πρακτική και νιώθω μεγάλη χαρά να τη μοιράζομαι με ανοιχτούς ακροατές.
